Sıradan bir internet kullancısı için internetteki her şey manasız görünür. Örneğin, indirdiğiniz bir fotoğrafın uzantısının neden GIF ya da PNG olduğu sorusunun cevabına ulaşmak, katiyen bugün kaçta yemek yiyeceğinizi bilmekten daha mühim değildir.
Webmaster’lar için dosya formatları birer şiirin mısraları gibidir. Ortaya okunaklı ve damakta lezzet bırakan edebi bir yapıt bırakmak istiyorsanız hangi mısranın neden, nerede ve ne vakit kullanılması gerektiğini bilmelisiniz. Bugüne kadar görseller üzerinde yalnızca gelişi güzel olarak dosya formatı tercihi yaptıysanız bu kötü alışkanlığınızı değiştirmenin zamanı gelmiş demektir. Hadi, dosya uzantılarını deşelim!
Dosya Formatları
JPEG Dosya Türü
JPEG dosya formatı 1986 senesinde bir standart olarak doğdu ve ismini kurucularından yani “Joint Photographic Experts Group” ekibinden aldı. Dosya uzantısı olarak ise JPEG; JPG ya da JPEG dosya uzantılarını kullandı.
Oldukça köklü bir dosya türü olan JPEG, milyonlarca rengi gösterebiliyor ve 16-bit’lik veri formatını kullanıyor. Unutmadan, başta fotoğraf makineleri olmak üzere akıllı aygıtların kameraları ve diğer çoğu cihaz fotoğraflarda yaygın olarak JPEG dosya türünü kullanıyor. Çapraz platform desteğine sahip bir format olan JPEG, çoğu aygıt bilgisayar ve internet tarayıcıları tarafından da destekleniyor.
İşin tuhaf tarafı, JPEG milyonlarca renk sunabilmesine rağmen insan gözü aydınlık ve karanlık detaylar dışındaki renkleri fark etmiyor. Bu sebeple JPEG sıkıştırılmaya en makul dosya formatlarından biri. JPEG Mini ve benzeri sıkıştırma araçları kullanılarak insan gözü tarafından fark edilmeyecek şekilde JPEG fotoğrafları ciddi oranlarda sıkıştırılabiliyor.
Sıkıştırılma tabiatı gereği JPEG dosya formatı internet sitelerinin içeriklerinde kullanılmak için daha makul görünüyor. %60-%70 arasında uygulanan sıkıştırılma oranlarını göz önüne alacak olursak JPEG’in internet siteleri adına harika bir uzantı olduğunu iddia edebiliriz.
JPEG Dosya Türünü Nerede Tercih Etmelisiniz?
- Fotoğraf çekimlerinde ve resimlerde
- Gerçek dünya fotoğraflarında
- Kompleks renklendirilmeli görsellerde
- Aydınlık ve karanlık tonlarının öne çıktığı görsellerde
GIF Dosya Türü
GIF (Graphics Onterchange Format) dosya türü, 1987 senesinde CompuServe adlı şirket tarafından geliştirildi. GIF dosya formatının manevi babası Steve Wilhite’a göre, GIF dosyaları yavaş internet bağlantısına sahip insanlara ilaç olacaktı. 256 indekslenmiş renk kullanan GIF dosyalarının en büyük özelliği kuşkusuz hareketli birer fotoğraf karelerine dönüşebilmesiydi.
JPEG dosya formatını eksiksiz okuduysanız GIF ile JPEG arasındaki en büyük değişikliğin renk kapasitesinde olduğu dikkatinizi çekmiştir. GIF, JPEG ile karşılaştırıldığında daha az renk sayısına sahip olduğundan dolayı başlangıç boyutu bile JPEG’den kat kat ufak olabiliyor. GIF’in bir başka üstünlüğü ise kayıpsız sıkıştırma adını verdiğimiz sıkıştırma yöntemiyle veriyi kurban etmeden diskte kaplayacağı alandan tasarruf edebiliyor olmamızdır.
GIF’i Nerede Tercih Etmelisiniz?
- İçinde çok az rengi barındıran web grafiklerinde.
- Küçük web ikonlarında.
- Animasyon görsellerde.
- Tek ve dümdüz çizgi gibi tek renkli görsellerde.
- Basit çizimler ve karikatürlerde.
PNG Dosya Türü
PNG (Portable Network Graphics) dosya türü, hem GIF hem JPEG dosya türlerinin ortak avantajları bir araya getirilerek geliştirilmiş ve 1990’lı yılların ortasından kopmuş gelmiştir.
PNG dosya türünün şüphesiz en büyük üstünlüğü kayıpsız veri sıkıştırma algoritmasına sahip olması. Yani görüntü kalitesini yerle yeksan etmenize lüzum yok. PNG dosya türündeki görsellerinizi sıkıştırabilirsiniz.
PNG-8’in Özellikleri
- GIF’e oldukça benzeri özelliklere sahiptir.
- 256 renk ve 1-bit saydamlıktan meydana gelir.
- PNG-8 doyaları GIF dosyalarından da küçüktür.
PNG-24’ün Özellikleri
- Tıpkı JPEG gibi 24-bit renk yelpazesine sahiptir.
- İçinde 16 milyon rengi içerebilir.
- Kayıpsız sıkıştırma yöntemiyle sıkıştırılabilir.
PNG’i Nerede Tercih Etmelisiniz?
- Transparanlığa sahip olan internet görselleri ve logolarda.
- Düzenleme ile daha etkileyici hale getirmek istediğiniz görseller.
- Dosya boyutunun sorun olmadığı kompleks fotoğraf ve resimlerde.
